prof. dr hab. Jan Rymarczyk - stały współpracownik

Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych

bud. B, pok. 209
ul. Komandorska 118/120
53-345 Wrocław

E-mail:	jan.rymarczykue.wroc.pl
WWW:	http://www.msg.ue.wroc.pl / www.janrymarczyk.pl
Tel.:	71 36 80 186
Fax:	71 36 80 225

Informacje / konsultacje:
Konsultacje: środy, 13.45-14.30.


OSTATNIA PUBLIKACJA:
Rymarczyk Jan, Biznes międzynarodowy, PWE, Warszawa 2012, ss. 604

We współczesnej gospodarce światowej rozwój biznesu międzynarodowego odbywa się pod wpływem dwóch trendów – globalizacji i integracji regionalnej. W efekcie tego przedsiębiorstwa działają w otoczeniu cechującym się szybkim postępem technicznym, skróceniem cyklu życia produktu, wzrostem znaczenia skali produkcji, zaostrzeniem się konkurencji, zwiększeniem roli badań i rozwoju, a także możliwością prowadzenia biznesu praktycznie na całym świecie wskutek likwidacji barier politycznych i handlowych oraz rozwoju w sferze komunikacji i transportu.

Podręcznik autorstwa Profesora Jana Rymarczyka, jest usystematyzowanym kompendium wiedzy na temat biznesu międzynarodowego. W książce autor omawia dwie zasadnicze formy biznesu międzynarodowego, tj. handel i bezpośrednie inwestycje zagraniczne, oraz działalność przedsiębiorstw w wymiarze międzynarodowym. Walorem podręcznika jest umiejętne połączenie zagadnień makroekonomicznych z mikroekonomicznymi, a także aspektów teoretycznych z praktyką działania przedsiębiorstw.

Książka jest przeznaczona dla studentów uczelni i kierunków ekonomicznych, słuchaczy studiów podyplomowych z zakresu międzynarodowych stosunków gospodarczych, a także dla praktyków gospodarczych zainteresowanych prezentowaną tematyką.

Spis treści

Wykaz skrótów

Wstęp

Rozdział 1
Globalizacja gospodarki światowej
1.1. Pojęcie globalizacji i jej cechy
1.2. Stymulatory globalizacji
1.3. Czynniki hamujące procesy globalizacji
1.4. Skutki globalizacji
1.4.1. Uwagi ogólne
1.4.2. Korzyści globalizacji
1.4.3. Negatywne konsekwencje globalizacji
1.4.4. Globalne sterowanie jako odpowiedź na współczesne wyzwania

Rozdział 2
Regionalizm we współczesnym świecie
2.1. Motywy tworzenia ugrupowań integracyjnych
2.2. Formy ugrupowań integracyjnych
2.3. Skutki regionalizmu
2.4. Główne regionalne ugrupowania integracyjne
2.4.1. Regionalne ugrupowania integracyjne w Europie
2.4.1.1. Unia Europejska
2.4.1.2. Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu
2.4.1.3. Środkowoeuropejska Strefa Wolnego Handlu
2.4.1.4. Wspólnota Niepodległych Państw
2.4.2. Regionalne ugrupowania integracyjne w Ameryce
2.4.2.1. Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu
2.4.2.2. Wspólny Rynek Ameryki Południowej
2.4.2.3. Wspólny Rynek Andyjski
2.4.2.4. Wspólny Rynek Ameryki Środkowej
2.4.2.5. Wspólnota Karaibska
2.4.2.6. Latynoamerykańskie Stowarzyszenie Integracyjne
2.4.3. Regionalne ugrupowania integracyjne w Azji
2.4.3.1. Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo-Wschodniej
2.4.3.2. Współpraca Gospodarcza Azji i Pacyfiku
2.4.4. Regionalne ugrupowania integracyjne w Australii i Oceanii
2.4.4.1. Regionalne Porozumienie Południowego Pacyfiku o Handlu i Współpracy Gospodarczej
2.4.4.2. Porozumienie w Sprawie Bliższych Stosunków Ekonomicznych pomiędzy Australią i Nową Zelandią
2.4.5. Regionalne ugrupowania integracyjne w Afryce
2.4.5.1. Unia Afrykańska
2.4.5.2. Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej
2.4.5.3. Wspólnota Ekonomiczna Państw Afryki Zachodniej
2.4.5.4. Zachodnioafrykańska Unia Gospodarcza i Walutowa
2.4.5.5. Wspólnota Rozwoju Afryki Południowej
2.4.5.6. Wspólnota Państw Sahelu i Sahary
2.4.5.7. Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Środkowej

Rozdział 3
Handel jako podstawowa forma biznesu międzynarodowego
3.1. Handel w gospodarce światowej
3.1.1. Pojęcie, znaczenie i determinanty zmian w handlu międzynarodowym
3.1.2. Rozmiary, dynamika, struktura i kierunki handlu międzynarodowego
3.2. Teoretyczne podstawy handlu zagranicznego
3.2.1. Teoria merkantylistyczna
3.2.2. Teorie klasyczne
3.2.3. Teorie neoklasyczne
3.2.4. Nowoczesne teorie handlu międzynarodowego .
3.2.4.1. Teoria kosztów alternatywnych Haberlera
3.2.4.2. Szkoła keynesowska
3.2.4.3. Teorie neoczynnikowe
3.2.4.4. Teorie neotechnologiczne
3.2.4.5. Teorie popytowo-podażowe
3.3. Polityka handlu międzynarodowego
3.3.1. Argumenty na rzecz swobodnego handlu i protekcjonizmu
3.3.2. Narzędzia międzynarodowej polityki handlowej
3.4. Światowy system handlu .
3.4.1. Układ Ogólny o Cłach i Handlu (GATT)
3.4.2. Rundy handlowe i powstanie Światowej Organizacji Handlu (WTO)
3.4.3. Inne organizacje wpływające na handel światowy
3.5. Handel międzynarodowy a wzrost gospodarczy i efektywność gospodarowania
3.5.1. Podstawowe efekty wzrostowe handlu międzynarodowego
3.5.2. Mnożnik handlu zagranicznego

Rozdział 4
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne jako rozwinięta forma biznesu międzynarodowego
4.1. Pojęcie i formy inwestycji zagranicznych
4.1.1. Pojęcie bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ)
4.1.2. Formy bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.1.3. Zagraniczne inwestycje portfelowe
4.2. Teoretyczne podstawy bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.2.1. Teorie makroekonomiczne
4.2.1.1. Teoria obszarów walutowych Alibera
4.2.1.2. Teoria cyklu życia produktu Vernona
4.2.1.3. Teoria lokalizacji
4.2.1.4. Teorie Kojimy i Ozawy oparte na przewagach komparatywnych
4.2.1.5. Teoria diamentu Portera
4.2.2. Teorie mikroekonomiczne
4.2.2.1. Teoria monopolistycznej przewagi Hymera i Kindlebergera
4.2.2.2. Teoria oligopolistycznej reakcji Knickerbockera
4.2.2.3. Teoria internalizacji
4.2.2.4. Teoria ewolucyjnego rozwoju szkoły uppsalskiej i helsińskiej
4.2.2.5. Teoria portfela inwestycyjnego Markowitza
4.2.2.6. Teoria systemów wzajemnych powiązań
4.2.2.7. Teoria opcji rzeczywistych Buckleya
4.2.3. Eklektyczna teoria Dunninga
4.2.4. Uwagi końcowe
4.3. Motywy bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.3.1. Motywy zaopatrzeniowe
4.3.2. Motywy rynkowe
4.3.3. Motywy kosztowe
4.3.4. Motywy polityczne
4.3.5. Motywy strategiczne
4.4. Rozmiary i struktura bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.4.1. Wielkość i dynamika napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.4.2. Kierunki napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.4.3. Źródła pochodzenia bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.4.4. Sektorowy podział bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.5. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę kraju goszczącego
4.5.1. Uwagi ogólne
4.5.2. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na zatrudnienie
4.5.3. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na handel zagraniczny i bilans płatniczy
4.5.4. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na badania i rozwój technologii
4.5.5. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na środowisko naturalne
4.5.6. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na wzrost gospodarczy
4.5.7. Polityczny wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.5.8. Społeczno-kulturowy wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych
4.6. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na gospodarkę kraju ich pochodzenia
4.6.1. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na zatrudnienie
4.6.2. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na handel zagraniczny i bilans płatniczy
4.6.3. Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na badania i rozwój technologii

Rozdział 5
Korporacje transnarodowe w gospodarce światowej
5.1. Pojęcie przedsiębiorstwa międzynarodowego
5.2. Teorie przedsiębiorstwa międzynarodowego
5.2.1. Zorientowana na transfer zasobów teoria zarządzania przedsiębiorstwem międzynarodowym Fayerweathera
5.2.2. Teoria globalnej konkurencji Portera
5.2.3. Behawiorystyczna teoria Aharoniego
5.2.4. Teoria oparta na zasobach
5.2.5. Teoria agenta .
5.2.6. Teoria operacyjnej elastyczności Koguta
5.2.7. Postmodernistyczne teorie zarządzania przedsiębiorstwem międzynarodowym
5.3. Rozwój i znaczenie korporacji transnarodowych

Rozdział 6
Tworzenie strategii przedsiębiorstwa międzynarodowego i wybór orientacji strategicznej
6.1. Planowanie strategiczne
6.2. Wybór orientacji strategicznej

Rozdział 7
Strategie wejścia na rynki zagraniczne
7.1. Determinanty wyboru form wejścia
7.1.1. Czynniki przedsiębiorstwa
7.1.2. Wpływ rynku krajowego
7.1.3. Wpływ rynku zagranicznego
7.2. Rodzaje form wejścia
7.2.1. Formy funkcjonalne
7.2.1.1. Eksport
7.2.1.2. Import
7.2.1.3. Handel tranzytowy
7.2.1.4. Obrót uszlachetniający
7.2.1.5. Handel wymienny
7.2.1.6. Offset
7.2.1.7. Clearing
7.2.1.8. Switch
7.2.1.9. Debt-equity swap
7.2.1.10. Licencjonowanie
7.2.1.11. Franchising
7.2.1.12. Leasing
7.2.1.13. Kontrakt menedżerski
7.2.1.14. Budowa zakładu pod klucz
7.2.2. Formy instytucjonalne
7.2.2.1. Wybór pomiędzy oddziałem, spółką córką a joint venture
7.2.2.2. Joint venture
7.2.2.3. Fuzje i przejęcia
7.2.2.4. Mniejszościowe uczestnictwo
7.2.3. Alianse strategiczne jako forma pośrednia
7.2.3.1. Pojęcie i cel tworzenia
7.2.3.2. Warunki powstania i funkcjonowania
7.2.3.3. Rodzaje aliansów strategicznych
7.2.3.4. Potencjalne konflikty

Rozdział 8
Strategie konkurencji przedsiębiorstwa międzynarodowego
8.1. Pojęcie strategii konkurencji
8.2. Przywództwo kosztowe
8.3. Różnicowanie
8.4. Koncentracja
8.5. Konkurencja a gospodarka oparta na wiedzy
8.6. Znaczenie łańcucha tworzenia wartości w budowaniu przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa

Rozdział 9
Łańcuch dostaw przedsiębiorstwa międzynarodowego
9.1. Pojęcie łańcucha dostaw i zarządzanie nim
9.2. Logistyka w procesach zarządzania łańcuchem dostaw
9.3. Zaopatrzenie jako element łańcucha dostaw
9.4. Produkcja jako element łańcucha dostaw
9.4.1. Wybór kraju i miejsca produkcji
9.4.2. Wybór rodzaju produktu i sposobu wytwarzania
9.4.3. Planowanie zdolności produkcyjnej i rozmiarów zakładu
9.4.4. Organizacja produkcji
9.4.5. Jakość produkcji
9.5. Outsourcing i offshoring czynności globalnego łańcucha dostaw
9.5.1. Pojęcie outsourcingu
9.5.2. Motywy outsourcingu
9.5.3. Offshoring
9.5.4. Korzyści wynikające z outsourcingu
9.5.5. Ryzyka związane z outsourcingiem

Rozdział 10
Strategie marketingowe przedsiębiorstwa międzynarodowego
10.1. Pojęcie marketingu
10.2. Badania marketingowe
10.3. Standaryzacja, adaptacja lub formułowanie nowej strategii marketingowej
10.4. Strategia produktu
10.4.1. Czynniki wpływające na strategię produktu
10.4.2. Podrabianie produktów
10.5. Strategia cen
10.5.1. Determinanty strategii cenowej
10.5.2. Rodzaje strategii cenowej
10.5.3. Kształtowanie cen nowych produktów lub na nowych rynkach oraz cen linii produktu
10.6. Strategia dystrybucji
10.6.1. Pojęcie systemu dystrybucji i wybór kanału dystrybucji
10.6.2. Wybór pośredników i zarządzanie kanałami dystrybucji
10.7. Strategia komunikacji
10.7.1. Pojęcie komunikacji i jej narzędzia
10.7.2. Reklama
10.7.3. Public relations
10.7.4. Promocja sprzedaży
10.7.5. Sprzedaż osobista
10.7.6. Marketing bezpośredni
10.7.7. Wykorzystanie Internetu w marketingu-mix

Rozdział 11
Strategie zarządzania kadrami w przedsiębiorstwie międzynarodowym
11.1. Podstawowe problemy i orientacje strategiczne międzynarodowego zarządzania kadrami
11.2. Rekrutacja i selekcja
11.3. Szkolenie międzynarodowych menedżerów
11.4. Szok kulturowy związany z delegacją .
11.5. Wynagrodzenie delegowanych pracowników
11.6. Szok kulturowy związany z powrotem do kraju
11.7. Relacje pomiędzy pracownikami a kierownictwem

Rozdział 12
Strategie badań i rozwoju przedsiębiorstwa międzynarodowego
12.1. Podstawowe trendy w światowych badaniach i rozwoju
12.2. Formułowanie strategii badań i rozwoju
12.3. Źródła pochodzenia badań i rozwoju
12.4. Koncepcje międzynarodowej organizacji badań i rozwoju
12.5. Rola spółek córek w badaniach i rozwoju przedsiębiorstwa międzynarodowego
12.6. Modele rozwoju innowacji
12.7. Umiędzynarodowienie badań i rozwoju przez korporacje transnarodow

Rozdział 13
Strategie finansów i zasady rachunkowości przedsiębiorstwa międzynarodowego
13.1. Specyfika strategii finansowej przedsiębiorstwa międzynarodowego
13.2. Źródła finansowania
13.2.1. Kapitał własny
13.2.2. Finansowanie długiem
13.2.3. Środki własne pozyskane w trakcie funkcjonowania przedsiębiorstwa
13.2.4. Ceny transferowe
13.3. Międzynarodowe centra finansowe
13.4. Struktura kapitału
13.5. Globalne zarządzanie gotówką
13.6. Zarządzanie podatkami
13.7. Zarządzanie ryzykiem kursowym
13.8. Definicja i zadania rachunkowości
13.8.1. Czynniki wpływające na zróżnicowanie rachunkowości w poszczególnych krajach
13.8.2. Rodzaje systemów rachunkowości i ich harmonizacja
13.8.3. Konsolidacja sprawozdań i przeliczanie walut

Rozdział 14
Strategie zarządzania ryzykiem politycznym w przedsiębiorstwie międzynarodowym
14.1. Pojęcie ryzyka politycznego i jego przyczyny
14.2. Rodzaje ryzyka
14.3. Sposoby zmniejszania ryzyka
14.4. Ocena ryzyka

Rozdział 15
Organizacja międzynarodowej działalności przedsiębiorstwa
15.1. Struktura organizacyjna przedsiębiorstw a jego statut
15.2. Czynniki wpływające na organizację przedsiębiorstwa
15.3. Organizacja handlu zagranicznego
15.3.1. Czynniki wpływające na organizację handlu zagranicznego
15.3.2. Niespecyficzne formy organizacji handlu zagranicznego
15.3.3. Samodzielny dział handlu zagranicznego
15.3.4. Zewnętrzna organizacja handlu zagranicznego
15.4. Zdywersyfikowane struktury organizacyjne przedsiębiorstwa międzynarodowego
15.4.1. Uwagi ogólne
15.4.2. Międzynarodowa dywizja
15.4.3. Organizacja holdingowa międzynarodowej dywizji
15.5. Struktury zintegrowane
15.5.1. Zintegrowana struktura funkcjonalna
15.5.2. Zintegrowana struktura według produktów
15.5.3. Zintegrowana struktura geograficzna (według regionów)
15.5.4. Zintegrowana struktura według grup klientów
15.5.5. Organizacja według projektów w zintegrowanej strukturze przedsiębiorstwa
15.5.6. Struktury wielowymiarowe
15.6. Nowe ujęcie rozwoju struktur organizacyjnych przedsiębiorstw międzynarodowych
15.6.1. Czynniki wpływające na struktury organizacyjne przedsiębiorstw międzynarodowych
15.6.1.1. Wpływ strategicznej pozycji branży
15.6.1.2. Znaczenie administracyjnego dziedzictwa (kultury przedsiębiorstwa)
15.6.2. Modele organizacyjne przedsiębiorstwa międzynarodowego
15.6.2.1. Model przedsiębiorstwa wielonarodowego
15.6.2.2. Model przedsiębiorstwa międzynarodowego
15.6.2.3. Model przedsiębiorstwa globalnego
15.6.3. Kompleksowy charakter strategii działania przedsiębiorstw na rynku globalnym — model przedsiębiorstwa transnarodowego
15.6.4. Perspektywa rozwoju struktur transnarodowych w przedsiębiorstwach międzynarodowych
15.7. Struktury wirtualne
15.7.1. Pojęcie przedsiębiorstwa wirtualnego
15.7.2. Organizacja przedsiębiorstwa wirtualnego
15.7.3. Przyczyny powstania i korzyści związków wirtualnych
15.7.4. Zagrożenia związane z działalnością wirtualną
15.7.5. Przedsiębiorstwa ,,globalne od urodzenia’’
15.8. Uwagi końcowe

Rozdział 16
Kierowanie międzynarodowymi funkcjami przedsiębiorstwa: controlling
16.1. Pojęcie i zadania controllingu
16.2. Międzynarodowy controlling strategiczny
16.2.1. Zadania i specyfika międzynarodowego controllingu strategicznego
16.2.2. Instrumenty międzynarodowego controllingu strategicznego
16.2.2.1. Strategiczna karta wyników
16.2.2.2. Wartość dla udziałowców
16.2.2.3. Model PIMS
16.2.2.4. Krzywa doświadczenia
16.2.2.5. Analiza mocnych i słabych stron
16.2.2.6. Strategiczny bilans
16.2.2.7. Luka strategiczna
16.3. Międzynarodowy controlling operacyjny
16.3.1. Zadania controllingu operacyjnego
16.3.1.1. Planowanie operacyjne
16.3.1.2. Informacja i sprawozdawczość
16.3.1.3. Analiza, kontrola i sterowanie
16.3.2. Instrumenty controllingu operacyjnego
16.3.3. Szczególne cechy międzynarodowego controllingu operacyjnego
16.3.3.1. Zróżnicowane przepisy rachunkowości
16.3.3.2. Fluktuacja kursów walut
16.3.3.3. Oprocentowanie obcego kapitału
16.3.3.4. Zróżnicowane obciążenia podatkowe
16.3.3.5. Transfer dywidend i kapitału
16.4. Organizacja controllingu w przedsiębiorstwie międzynarodowym
16.4.1. Usytuowanie controllingu w strukturze przedsiębiorstwa
16.4.2. Wewnętrzna organizacja controllingu

Rozdział 17
Małe i średnie przedsiębiorstwa w gospodarce światowej
17.1. Pojęcie oraz cechy małych i średnich przedsiębiorstw
17.2. Stymulatory i bariery internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw
17.3. Strukturalne czynniki internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw
17.4. Formy i strategie internacjonalizacji małych i średnich przedsiębiorstw
17.5. Rozmiary umiędzynarodowienia małych i średnich przedsiębiorstw
17.6. Innowacyjność małych i średnich przedsiębiorstw
17.6.1. Porównanie innowacyjności MŚP i dużych przedsiębiorstw
17.6.2. Charakter innowacyjnej działalności małych i średnich przedsiębiorstw
17.7. Klastry jako efektywna forma współpracy i rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw
17.7.1. Pojęcie klastra i jego cechy
17.7.2. Przyczyny powstania klastrów
17.7.3. Efekty działalności klastrów
17.7.4. Wpływ korporacji transnarodowych na klastry
17.7.5. Wpływ klastrów na korporacje transnarodowe
17.8. Uwagi końcowe

Bibliografia