Zagrożenie skażeniem promieniotwórczym może mieć miejsce w wypadku awarii: w elektrowniach atomowych, zakładach pracy wykorzystujących i przechowujących środki promieniotwórcze, a także w wyniku
ataku terrorystycznego z użyciem środków promieniotwórczych.
Sygnały alarmowe w przypadku zagrożenia skażeniem oraz skażenia, a także sygnał odwołania alarmu – patrz 5.4. Sygnały alarmowe.
1. Zagrożenie skażeniami promieniotwórczymi
Zasady postępowania po ogłoszeniu sygnału uprzedzenia o zagrożeniu skażeniem promieniotwórczym:
- w miarę możliwości zaopatrzenie pracowników i studentów w środki indywidualnej ochrony (maski przeciwgazowe, maski przeciwpyłowe, ręcznie wykonane maseczki z tkaniny, płaszcze ochronne gumowe,
z tworzyw sztucznych, rękawice gumowe z folii, nakrycia głowy itp.),
- przygotowanie pomieszczeń do ukrycia ludzi na czas opadu promieniotwórczego, uszczelnianie pomieszczeń przed przenikaniem pyłu promieniotwórczego,
- zgromadzenie środków do częściowej dezaktywacji: szczotki, zmiotki, trzepaczki, odkurzacze, woda, środki piorące, worki foliowe, pojemniki na odzież skażoną itp.,
- zgromadzenie żywności w szczelnych pojemnikach, wody i filtrów do wody,
- przygotowanie pojemników na odpady,
- zabezpieczenie zbiorów i sprzętu przed osiadaniem pyłu promieniotwórczego w pojemnikach, przez nakrywanie folią, zdjęcie firanek, zwinięcie dywanów, zdjęcie przedmiotów ze ścian itp.,
- przygotowanie pomieszczeń do ukrycia środków transportowych.
2. Skażenie środkami promieniotwórczymi
Opadanie obłoku promieniotwórczego (w postaci kurzu, pyłu, zawiesin powietrznych) jest równoznaczne ze skażeniem wszystkiego, co znajdzie się na jego śladzie, a stopień skażenia zależy od
odległości od centrum skażenia, kierunku i siły wiatru. Ochrona przed skażeniem jest ograniczona i polega przede wszystkim na unikaniu stykania się z opadami radioaktywnymi.
Zasady postępowania w celu zminimalizowania skutków skażenia:
- wyłączyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe,
- zamknąć i uszczelnić okna oraz zabezpieczyć drzwi sal wykładowych i pomieszczeń służbowych,
- wyłączyć urządzenia klimatyzacyjne i wentylacyjne,
- ukryć pracowników i studentów w wytypowanych ukryciach i pomieszczeniach,
- założyć typowe indywidualne środki ochrony lub przygotowane zastępcze środki ochrony dróg oddechowych,
- przy wchodzeniu do pomieszczeń stosować częściową dezaktywację tj. strzepywanie, zmiatanie, zmywanie itp.,
- sporządzać posiłki przy ograniczonej ilości produktów i wody (korzystanie z produktów uprzednio opakowanych, konserwowych itp.),
- ograniczyć do niezbędnego minimum korzystanie ze środków komunikacji oraz czas pracy w terenie skażonym,
- nie opuszczać ukryć do chwili odwołania alarmu,
- podporządkować się ściśle poleceniom służb obrony cywilnej.
3. Odwołanie alarmu o skażeniach, usuwanie skutków skażenia (zabiegi dezaktywacyjne)
Dezaktywacja polega na usuwaniu pyłu promieniotwórczego, usuwaniu skażonych przedmiotów, pozbywaniu się skażonej żywności, płodów itp.
W budynkach można wykonać zabiegi polegające na:
- zmywaniu ścian, urządzeń i mebli wodą z użyciem środków myjących (mydło, detergenty, proszki),
- wymianie bielizny i odzieży (odzież i bieliznę skażoną spakować w pojemniki lub folię),
- mechanicznym usuwaniu pyłu promieniotwórczego (trzepanie, omiatanie, wycieranie, spłukiwanie itp.),
- wykonaniu prac porządkowych (pranie, czyszczenie, szczotkowanie itp.),
- usuwaniu skażonych płodów i skażonych opakowań (np. zakopanie ).
W przypadku zaistnienia skażenia środkami promieniotwórczymi całością przedsięwzięć organizacyjno – ochronnych kieruje Centrum Zarządzania Kryzysowego miasta Wrocławia.
